Appletizer: Passie, keuzes en durf kenmerken de toekomst

Opgehoogde schouders om makkelijker te bellen, Generation 404 die uw bedrijf verfrist en het opzetten van je eigen moestuin. Tijdens de Appletizer-lezing, begin deze maand, bieden bekend trendanaliste Christine Boland en jonge trendtalenten Sam Colijn en Marcia Nolte bedrijf en individu ingangen om de nieuwe tijd tegemoet te treden. Dat er een (geld)crisis is is één ding, hóe ermee om te gaan is cruciaal.

De Appetizerlezing vond plaats bij het Amsterdamse Platform 21, de modische innovatie- en inspiratieclub. Een zeer inspirerende setting, waar “hergebruik” en “biologisch verantwoord” letterlijk zichtbaar zijn. De locatie alleen al benadrukt de noodzaak van verandering – bij bedrijven, bij onszelf.

Basic bewustzijn
Oplossingsgericht denken. Welke rol kun je als bedrijf spelen? Duurzaam produceren, bijvoorbeeld. Begin bij de basics. Een leuk ecologisch en fair geproduceerd hemdje, T-shirt of pullover van je beste ontwerper. Groene energie binnen je bedrijf: in de toekomst zijn ramen met zonne-energiecellen niet weg te denken… En ook kleinschalig oplossingen; iedereen een eigen mok, scheelt bergen weggooibekertjes en onnodige CO2-uitstoot. En scheidt uw bedrijf het plastic afval al?

Hyperactiviteit en antibiotica
Met elkaar moeten we oplossingen bedenken – als bedrijf, als individu. Een eigen moestuin bijvoorbeeld, lekker onbespoten voedsel eten. Want al die kunstmatige toevoegingen zoals suiker en kleurstof zorgen voor problemen, zoals hyperactieve en te dikke kinderen. Puur dus, zoals door de natuur bedoeld. En zeg nou zelf, zitten we niet in onze maag met al die antibiotica in consumptievlees? Ennuh - wat doet dat met onze natuurlijke weerstand?

Psyche en het lichaam als maakbaar product
Boland geeft aan dat er ook psychisch werk aan de winkel is: 1 op de 4 mensen heeft een stoornis, zoals een depressie, borderline syndroom etc. Ook lichaamsmanipulatie zou hieronder kunnen vallen, zoals cosmetische capriolen als gelifte billen, jukbeenimplantaten en wat al niet, want ‘in hoeverre zijn deze ingrepen gezond?’. Trendtalent Marcia Nolte kijkt daar diametraal tegenaan: zij past in haar visie het lichaam juist aan aan het product. Voorbeeld: met een schouderverhoging kun je makkelijker telefoneren...

Meer lezen? Thema's 2011 en beeld bekijken? Lees verder op Stylink.

Beeld: Boekentafel van Richard Hutten

David Shah: mode is 'miss-judged' en 'underrated'

David Shah windt er geen doekjes om. Het modevak is zwaar, wordt onderschat en is niet alleen glamour en beauty. Het is een 24/7 business. Multitasker Shah publiceert magazines als ViewPoint, Textile View en View2. Is menswear designer van private labels. Heeft zijn eigen internationale consultancy. De 9-tot-5-mentaliteit was eigenlijk shocking toen hij 30 jaar geleden naar Nederland kwam als chief editor voor het magazine International Textiles. Maar ook: 'niks is onmogelijk'.

Mode is als voetbal
Shah (1951, Londen) trouwde niet alleen met zijn vrouw, maar eigenlijk ook met de modewereld. 'Ik werk ook tijdens kerstdagen. De magazines moeten toch gepubliceerd worden', legt Shah uit na de vraag of werk zijn leven is. 'Mensen zien alleen het glamoreuze aspect binnen de mode, niet de business zoals die is. Iedereen werkt megahard, voor superweinig geld. Je kunt het vergelijken met voetbal: er zijn 20 brilliante voetballers en de rest krijgt stank voor dank'.

Fundamentele kennis en ervaring
Veelal schatten ook studenten de business verkeerd in. Shah meent als oude rot in het vak dat bij afgestudeerde studenten die direct in de industrie willen starten vaak de basis nog onvoldoende is. Shah ontvouwt: ‘Ik weet zeker dat ze hetzelfde over mij zeiden 35 jaar geleden, maar ik heb echt het idee dat fundamentele kennis ontbreekt, zoals: hoe kleding is gemaakt, hoe kledingstukken zijn geprijsd, wat stoffen doen, waar materialen van zijn gemaakt, waar garens vandaan komen. Shah weet, als docent aan het Londense Royal College of Art, waar hij het over heeft: ‘Die basiskennis klinkt misschien enorm saai, maar is onmisbaar in de hedendaagse mode’.

Van overzicht naar reële informatie
Futurologen voorspellen maatschappelijke en modische bewegingen, maar gaan volgens Shah voorbij aan toegepaste aspecten. Zoals het maken en de verkoop van kleding, het contact met de retailers en het uitvinden wat de problemen zijn. ‘Ik ben geen futuroloog. Ik ben een brands-person die in bedrijven écht relevante zaken uit het totaalplaatje naar voren haalt. Zaken die de medewerkers zelf al niet meer zien omdat ze geen overzicht hebben’. Shah biedt opdrachtgevers zodoende reële brand-informatie.

Winst én oplossing
‘Mensen houden van merken omdat het een identiteit biedt. In de jaren ‘90 kochten mensen brands om het probleem ‘veilig voelen', ook door de kledingeisen binnen bedrijven’. In de zakelijke markt groeiden de ICT- en grafisch ontwerpsector explosief en ook bij deze professionals groeide de vraag naar passende kleding. Het verlangen van de consument bepaalde dus de richting en het succes voor veel brands. Kortom: merken hebben niet hun identiteit opgelegd, maar ontwikkelden zich door de consumentenvraag. En de markt is natuurlijk zo: u vraagt, wij draaien. Er moet brood op de plank.

Trends en tendensen
Trends in de fashionbusiness waren echt in opkomst in de vroege jaren ‘80. ‘Premier Vision, Li Edelkoort, Nelly Rodi en ik zijn destijds allemaal begonnen. Voor die tijd waren er nog geen trends, oftewel tendensen. Ik gebruik liever het woord tendens in plaats van trend’, vertelt Shah gefascineerd. ‘Een trend is een fashion mood, een kortstondige hype. Tendensen daarentegen zijn bewegingen, ontstaan door de massa. Je kunt het zien als evolutie. Een constante vernieuwingsdrang.’

Niks is onmogelijk
‘Voor de twintiger met ambitie is het erg moeilijk tegenwoordig. Het is belangrijk dat we nieuwe mogelijkheden vinden. We hebben allemaal verschillende talenten. Zelfs als je geen supergoede ontwerper of stylist bent, kun je deel uitmaken van de fashioncycle.' Zoals Shah ook op het Amfi-seminar Beyond Green zei: Think out of the box, denk buiten de gebaande paden. Niks is onmogelijk.‘ Maar het is wel belangrijk dat men ideeën van anderen leert respecteren, stelt Shah, ‘want om iets extreems te doen, heb je de hulp van een hoop mensen nodig’.

Zelfstandig samenwerken
Het is aan modeontwerpers om de handen ineen te slaan met bijvoorbeeld verkopers, productontwikkelaars en andere creatieve mensen. ‘Breid je netwerk uit. Wees zelfstandig, maar ga samen te werk. Verdubbel je kansen.’ Ook benadrukt Shah: ‘Zorg voor een goede financiële basis en iemand die de productielijnen begrijpt. Het blijft een six-month business: pas na 6 maanden ontvang je het geld van de afgelopen collectie. En in die periode heb je niet alleen het overzicht nodig vanuit de verkoop, maar ook over de aankomende collecties.

Communiceert dit?
Maar voordat je ook maar iets naar buiten brengt, zoals collecties, gedachten of ideeën, suggereert Shah om je te bedenken: ‘communiceert dit?’. Deze achterliggende gedachte of toets blijkt enorm belangrijk te zijn. Niet alleen inhoudelijk binnen collecties, maar ook binnen de communicatie op allerlei (creatieve) vakgebieden.

Voor beeldmateriaal van dit artikel en english summary bezoek Stylink.nl

Charlotte Bik over passie, overleving en intermenselijke styling

Cultureel stijl & mood-onderzoek is de specialisatie van prognosestylist Charlotte Bik. Afgelopen januari heeft zij – als gevestigde naam in de modebranche - haar eigen bureau opgezet. Momenteel werkt Bik nog vanuit huis: sfeervol en verrassend systematisch. Daar werkt zij met haar eigen methodiek analyses uit van personen en bedrijven. Met stylink.nl spreekt zij over passie, structuur, Dyanne Beekman en natuurgetrouwheid. ‘Styling is communicatie van mens tot mens’.

Modern met oude stempels aan de muur en dierlijke elementen in de kamer. Een witte omgeving met kleuren van zaden en gedroogd gras. In deze persoonlijke sfeer spreek ik Charlotte Bik. Deze professional heeft 19 jaar aan ervaring in de commerciële mode-industrie: Livera, Intres, Euretco, Hans Ubbink, Dyanne, Linolux, Sandwich, Mitex, Houtbrox, Humberto Tan, Inspiration for Men, S.I.E.K, Get Smart en Yolanthe. Biks carrière begon echter met veel discussie…

Krenterige mode

Op de Arnhemse Hogeschool voor de Kunsten streden docenten destijds met elkaar over Bik. Moest het jonge talent mode doen of beeldende kunst? Uiteindelijk koos zij zelf: Modevormgeving. Na de academie volgde een stage als styliste damesmode voor de retailorganisatie Samen Sterk. Modebedrijven waren krenterig en namen niet zomaar iemand in dienst. Het betekende hard werken voor noppes, maar ook een goeie aanvulling op het C.V.

Analyse naar drijfveren

Bik noemt zichzelf een “commercieel creatief denker”. In haar werk structureert ze op basis van een eigen analysesysteem mensen en bedrijven. Ze licht toe: ‘Mijn passie voor mode start met het fenomeen mens (als merk). Ik wil groepen doorgronden; ook een bedrijf zie ik als groep, een DNA-entiteit, en daarom een merk. Het is belangrijk dat ratio en gevoel in balans zijn; ik zoek automatisch naar een structuur en emotie.’ Biks specialisme in en passie voor het creëren van concepten, brandbooks en het uiteindelijke product krijgen vorm door dat structureren. De kernvragen voor haar zijn: “Waarom doen mensen wat ze doen? Wat zijn de drijfveren en waarom?”

Windrichting en gevoel

Charlotte Bik gebruikt persoonlijk contact in de vorm van ‘workshops’ en ‘personal shopping’ om tot de kern van zowel personen als bedrijven te komen. Die ‘shopping’ wordt ingezet binnen haar systeem dat feitelijk bestaat uit culturele stijlonderzoeken. De globale opzet van haar methodiek: vier windrichtingen zijn gekoppeld aan vier menselijke gevoelens. Persoonlijke keuzes leveren een persoonlijk (bedrijfs-/merk) profiel op.

Traditionele parallel

Interessant is dat Biks systematiek aansluit bij oude, traditionele technieken: ook de I Tjing gebruikt windrichtingen voor de benadering van een persoonlijke omstandigheid. En het Ennaegram met haar negen persoonstypen. Ook Biks systeem is geënt op individualiteit en persoonlijke keuze. Haar totale systeem is te geavanceerd en uitgebreid om hier volkomen uiteen te zetten maar enorm logisch! En erkent het feit dat geen van ons gelijk is.

Waarheid en passie

Bij het doorgronden van mensen en groepen geeft Bik zich ook de taak om het persoonlijke naar boven te halen. Als voorbeeld geeft ze haar opdracht met modestyliste en TV-presentatrice Dyanne Beekman. ‘Ik zoek uit wie zij als persoon is, onder andere door de eerdergenoemde ‘shopping’-methode. Haar voorkeuren in food en parfum, kunst, boeken etc. zijn bijvoorbeeld even belangrijk als haar keuze in mode. Het einddoel was bij deze opdracht Dyanne’s persoon en passie door te klinken in de collecties van onder andere Livera en later C&A. Juist doordat de persoonlijkheid van Dyanne in de collecties tot uiting komt, is deze aantrekkelijk voor het publiek. Je koopt als het ware een stukje Dyanne.’

Styling is intermenselijk

‘Styling’ is echt iets van nu. Waar je ook kijkt – internet, bladen, omgevingen – alles is tegenwoordig gestileerd. Biks uitleg is eenvoudig. ‘Het is communicatie van mens naar mens; wat je ook voor de buitenkant ontwerpt en/ of er op plakt, het is een weerspiegeling van personen.” Binnen haar activiteiten is de uitkomst de puurste vorm. Zij vindt zichzelf dan ook geen modisch type, modemens of trendvolger. Echtheid vindt Bik belangrijker. Authenticiteit, originaliteit en individualisme binnen de kudde.

Survival of the fittest

Elk jaar worden er honderden stylisten klaargestoomd. Mode, interieur en autonoom. ‘Zoveel stylisten. Eigenlijk is dit jammer. Styling is zo’n commercieel fenomeen geworden, het is bijna onterend aan het vak. In de praktijk draait het om survival of the fittest. Wil je tegenwoordig ergens komen, dan moet je tot het gaatje.’ Toch ziet Bik ook mooie kanten. Tussen de honderden stylisten zitten er altijd een paar met echte passie, echt talent en hart voor het vak. Zij doen het niet om de commercie en hebben daardoor de innerlijke drive om door te zetten in dit toch wel harde vak.

Ambitie en passie

Onderwijs kan wel degelijk veel betekenen om tot de kern en verdieping van een persoon te komen. Toch heeft Bik nog een kritische opmerking. ‘Op academies lijkt het soms te draaien om de ambitie van studenten en niet om talenten, kwaliteiten en principes. Het teveel op het voetstuk plaatsen van een student kan net zo erg zijn als het niet koesteren en zien van ander talent. Talent in combinatie met passie voor het vak moet maatgevend zijn.’

Be generous…

Tot slot geeft de ervaren Bik jong talent nog een raad mee. ‘Doe geen dingen om de ander maar blijf juist bij jezelf’. Een bruikbare conclusie of richtlijn voor studenten én voor professioneel stylisten, redacteuren, creatieven en … tsja, voor wie niet, eigenlijk? ‘Weten wat je wilt. Geloven in jezelf. De diepte ingaan. En dan volgt het pad vanzelf.’ Deze raad klinkt als een hart onder de riem. Niet voor niks blijkbaar is Biks bedrijfsmotto: Be generous…

Benieuwd naar beeldmateriaal? Bezoek Stylink.

Beeldmateriaal eigendom van Charlotte Bik

Rotterdam Designprijs 2009

'Op 19 september zijn de genomineerden voor de Rotterdam designprijs 2009 bekend gemaakt door Ahmed Aboutaleb, burgemeester van Rotterdam en Peter van Ingen, voorzitter van de nominatiecommissie. Hiermee werd de tentoonstelling in Museum Boijmans Van Beuningen geopend.

De Rotterdam designprijs is een tweejaarlijkse, nationale prijs die de gemeenschappelijke kwaliteiten van het Nederlandse ontwerp onder de aandacht brengt en het designdebat versterkt. Het aandachtspunt is sinds de vorige editie verschoven van het autonome product naar de visie van de ontwerper.' (bron: designprijs.nl)

Er word ook een publieksprijs uitgereikt. Onderstaand vind je een overzicht van de designers:


Studio Wiekie Somers - Marry-go-round coatrack


Customr - Sportdomes Zaandam


Makkink en Bey - Prooff Lab


Jair Straschnow en Gitte Nygaard - Durban, Cascoland 08


Koninklijke Tichelaar Makkum - Ontwikkeling 2007 tot heden


Damen Shipyards - Damen ASD TUG 3213


Christien Meindertsma- Verschillend werk


Atelier NL en Maarten Kolk - Veldwerk


Gorilla - Gorilla


studio Joost Grootens - Vier Atlassen

Stem mee op designprijs.nl tot 29 november 2009.

Beeldmateriaal is eigendom van Yildiz Celie

Kunstzinnige mode, de nieuwe Haute Couture?

In de tentoonstelling The Art of Fashion in Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam komen kunst en mode samen. Interessant, juist omdat over autonome mode vaak wordt opgemerkt: ‘het is niet draagbaar.’ Mode moet voor de buitenstaander begrijpelijk en toegankelijk zijn, maar dat is tijdens catwalkshows regelmatig niet het geval. Stylink plaatst het thema van de expositie in het licht van de modegeschiedenis.

The Art of Fashion is opgezet door José Teunissen, voormalig course director ArtEZ, oprichter van het modelectoraat en het boek ‘De macht van mode’. Een zwaargewicht die met de expositie de vraag stelt: waar eindigt mode en wordt het kunst, waar ontmoeten de twee elkaar? Het antwoord is dichterbij dan je denkt, want de mode van nu én de kunst binnen de mode liggen in lijn van de geschiedenis, waar kunstzinnigheid een belangrijk startpunt vormde.

Haute Couture als vakterm

Voor de 19de eeuw was dé mode niet bedoeld voor de lagere klasse. Mode was voor de rijken. Mode als trend werd bepaald door koninklijke hoven. Die besloten wat de heersende smaak was. Toendertijd was van de term haute couture nog geen sprake, maar was het feitelijk wel: handgemaakt, uit stoffen van hoogwaardige kwaliteit en op maat gemaakt op en voor de klant. Pas in 1945 is Haute Couture vastgelegd als vakterm door Chambre de commerce et d'industrie de Paris.

Exclusiviteit van Worth

Van origine is de eerste ontworpen haute couture door Charles Frederick Worth (1825-1845). Worth durfde het aan om als een ware ‘artist’ de standaard te doorbreken. Hij bande het corset uit, creëerde een collectie, kleedde modellen (bijnaam: soeffies) aan en liet hen paraderen voor de klant. En zo maakte de stem van het hof plaats voor de stem van de ontwerper.

Mode voor middenklasse

Rond 1920 ontwikkelde de mode en de industrie zich zodanig dat mode bereikbaar werd voor de middenklasse. Prêt-à-porter collecties in verschillende maten van bijvoorbeeld Gabrielle ‘Coco’ Chanel (1883-1971) waren het antwoord op de haute couture-stukken die wellicht te grotesk, luxueus of misschien wel te artistiek waren voor een brede groep. Er ontstond exclusieve, modieuze kleding voor de werkende vrouw die het kon betalen.

Van prêt-à-porter tot massa-industrie

Maar ook de prêt-à-porter ontwikkelde zich. Dankzij goedkopere productie bereikt mode de massa. Al tijdens WOII werd kleding geproduceerd in grotere getallen. Ondanks dat het om oorlogskledij ging, was dit het startsein voor de massaproducties zoals we die tegenwoordig kennen. Het enige verschil met toen: de producties waren in eigen land en de exclusiviteit liet nog even op zich wachten.

Verschuiving in de mode

Waar het hof vroeger als opgedofte paradijselijke poppen (lees:kunststukken) de mode bepaalde, maakt de haute couture dus weer plaats voor prêt-à-porter/ready-to-wear. Tegenwoordig zijn de meeste catwalkshows prêt-à-porter collecties, totdat het Parijse Chambre Syndicale de La Couture toezegging geeft dat je een echte haute couturier bent. Zoals onder andere is gebeurd bij Armani, Chanel, Dior, Gaultier, Lacroix, Givency en V&R.

Haute couture = kunst = mode

De vraag naar uniciteit en exclusiviteit blijft altijd! Grote modehuizen en (commerciele) merken halen de vertaalslag voor verkoopbare collecties tegenwoordig uit kunstzinnige ontwerpen in plaats van de haute couture van toen. Naar draagbare collecties, omdat de maatschappij ons hiertoe dwingt: binnen onze 24/7-business kunnen we niet in echte haute couture of kunstzinnige items naar ons werk. Maar The Art of Fashion is extra interessant omdat het mogelijk een nieuwe impuls illustreert die zich binnen de haute couture ontwikkelt. Een ontwikkeling waarin opnieuw koningen de kunstzinnige maat stellen. Modekoningen welteverstaan.

Voor hele artikel lees verder op Stylink.nl

Beeld: Yildiz Celie van Christophe Coppens' Dear Cape.